SERVET-İ FUNUN EDEBİYATI (1896–1901)
EDEBİYATI CEDİDE (YENİ EDEBİYAT)
1 Recaizade’nin önderliğinde Servet-i Funun Dergisi etrafında toplanan bazı gençler Tevfik Fikret’in derginin başına getirilmesiyle edebi bir topluluk özelliği kazanır.
2 Sonraları Cenap Şahabettin, Mehmet Rauf, Hüseyin Cahit, Celal Şahin, Ali Ekrem, Halit Ziya’nı katılımıyla genişler.
3 Devlet yönetiminin baskıcılığını bahane ederek toplumsal konulara eğilmediler.
4 Fransız edebiyatına aşırı bağlı kaldılar.
5 Aruz başarıyla ölçüsü kullanılmıştır.(Sadece T. Fikret “Şermin” adlı eserini hece ölçüsüyle yazmıştır.)
6 Hep uzak ülkelere gitme hayaliyle yaşadılar.
7 Sanat, sanat içindir ilkesine bağlı kaldılar.
8 Nazım (şiir) nesre (düz yazı) yaklaştırılmıştır. Konu bütünlüğüne önem verilmiştir.
9 Batı’dan sone ve terza-rima gibi yeni nazım şekilleri ithal edilmiştir.
10 Roman dalında Halit Ziya oldukça başarılı eserler vermiştir.
11 Şiirde parnasizm ve sembolizmden etkilenmişlerdir.
SERVET-İ FUNUN EDEBİYATININ SANATÇILARI
TEVFİK FİKRET(1867-1915)
1 Kendi akımının ve Türk edebiyatının en önemli şairlerindendir.
2 Aruz ölçüsünü Türkçeye başarıyla uygulamıştır.
3 Fen, bilim, teknik onun kalemiyle şiirimize girmiştir.
4 Parnasizm akımından etkilenmiştir.
5 Şiiri düz yazıya yaklaştırmıştır.
6 Şermin adlı eserinde hece ölçüsünü kullanmıştır.
7 Servet-i Funun dan sonra her hangi bir topluluğa katılmamış, bazı sosyal şiirler yazmıştır.
8 Türk edebiyatında ilk defa İstanbul’u eleştiren şair olmuştur.(SİS şiiri)
9 Mehmet Akif ile atışmışlardır. Oğlu Amerika'ya okumak için gider; ancak papaz olur.
10 Eserleri: Rubab-ı ŞİKESTE, Haluk’un Defteri, Rubab-ın Cevabı, Tarih-i Kadim, Doksan Beşe Doğru, Şermin,
HALİT ZİYA UŞAKLIGİL (1866–1945)
1 Birçok edebi türde eser vermesine rağmen asıl ününü romanlarda bulmuştur.
2 Sanatlı bir söyleyişi, iyi bir gözlemciliği vardır.
3 Romanlarında üst tabakanın hayat özelliklerini işlemesine rağmen hikâyelerinde sıradan insanları işlemiştir.
4 Realizm ve natüralizmi benimsemiştir.
5 Eserleri teknik açıdan kuvvetlidir, bu yönüyle romancılığımızın üstadı sayılır.
6 Şiirleri düz yazıya oldukça yakındır.
7 Eserleri : Aşk-Memnu, Mai ve Siyah, Kırık Hayatlar, Bir Ölünün Defteri, Aşka Dair,Kâbus, Füruzan…
CENAP ŞAHABETTİN (1870–1934)
1 Sanat, sanat içindir görüşünü benimsemiştir.
2 Halk arasında birçok dizesi atasözü gibi kullanılmaktadır.
3 Dilini süslemiş, kelime oyunları bol, söz sanatları oldukça fazla kullanmıştır.
4 Şaire göre “şiir kelimelerle resim yapma işidir”.
5 Eserleri: Hac Yolunda, Evrak-ı Eyyam, Tamat, Nesr-i Harp, Nesr-i Sulh, Afak-ı Irak Tiryaki Sözler.
MEHMET RAUF (1876–1931)
1 İlk psikolojik romanımız olan “EYLÜL”ü yazmıştır.
2 Çok fazla bir edebi kimliği yoktur.
3 Halit Ziya’nın etkisinde kalmıştır.
SERVET-İ FUNUN DÖNEMİNİN BAĞIMSIZ İSİMLERİ
MEHMET AKİF ERSOY(1873–1936)
1 Türk edebiyatının en meşhur şairidir.
2 Sanat toplum için kullanmıştır.
3 Osmanlı toplumunun üzerine serpilen ölü toprağını kaldırmak için gecesini gündüzüne katan mücadeleci fikir adamıdır.
4 Hayatı olduğun gibi edebiyata yansıtmıştır.
5 Aruzu başarıyla kullanmıştır.
6 Epik –lirik şiiri ustaca kullanmıştır.
7 İslam birliği (ümmet bilinci) ni yerleştirmek için uğraşmıştır.
8 Tek eseri “SAFAHAT”tır.
HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR(1864–1944)
1 Realist-natüralist bir yazardır.
2 Toplum için sanat görüşündedir.
3 Hemen her şey onun eserlerine konu olmuştur.
4 Mizaha, günlük konuşmalara çok sık başvurmuştur.
5 Ona göre roman sokağın aynasıdır.
6 Yabancı hayranlığı, mürebbiye takıntısını, kadın dedikodularını eserlerinde sıkça işlemiştir.
7 Eserleri İstanbul merkezlidir. Anadolu yoktur.
8 Eserleri: Şık, Mürebbiye, İffet, Şıpsevdi, Gulyabani, Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç, Ben Deli Miyim? Nimetşinas